دکتر سامان حیدری گوران در پیش نشست تخصصی همایش بین المللی “هورامان؛ ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار” با موضوع باستان شناسی که به صورت مجازی در دانشگاه رازی برگزار شد، به تلاش هایش برای کشف ردپای انسان های نئاندرتال و دیگر انسان ریخت های منقرض شده در کرمانشاه از بیش از یک دهه پیش اشاره کرد و افزود: سال ۱۳۸۹ در شش شهرستان استان کرمانشاه به همراه یک تیم تخصصی تحقیقات مفصلی را انجام دادیم که طی آن بیش از ۲۶۰ غار و پناهگاه صخره ای را کشف کردیم و از ۲۰ محوطه‌ای هم که قبلا کشف شده بود بازدید و مستندنگاری کردیم که نتایج بخشی از این تحقیقات در قالب گزارش، کتاب و مقالاتی علمی منتشر شد.

وی اضافه کرد: پس از این تحقیقات عمده تمرکز خود را روی “دره ناودرون” بین دو شهر کرمانشاه و کامیاران که گذرگاه دشت ماهیدشت به دشت کامیاران است قرار دادیم که در آن یک غار و یک پناهگاه صخره ای را برای مطالعات بیشتر انتخاب و کاوش کردیم.

حیدری گوران به انجام چهار فصل کاوش در این منطقه و کشفیات مهم باستان شناسی در آن اشاره کرد و گفت: در مجموعه غار و پناهگاه صخره ای باوه یوان در دره ناودرون بقایای فیزیکی یک انسان نئاندرتال کشف شد که طبق بررسی ها معلوم شد دندان نیش شیری یک کودک پنج تا شش ساله است که حدود ۴۴ تا ۴۱ هزار سال پیش در این مکان می زیسته است.

وی اهمیت این کشف باستان شناسی را از آن رو دانست که این یافته جزو یکی از جوانترین نئاندرتال ها در منطقه وسیع خاورمیانه محسوب می شود که نشان می دهد حیات انسان های نئاندرتال تا حدود ۴۰ هزار سال پیش در زاگرس هم ادامه داشته و نکته بسیار مهم این است که شاهد حضور انسان هوموساپینس نیز در همین منطقه و با همین سن هستیم و در نتیجه امکان رویارویی این دو زیر ونه در کرمانشاه وجود دارد.

وی به انجام کاوش های باستان شناسی در یکی دیگر از غارهای کرمانشاه و کشف نتایج جدیدی هم از این غار اشاره کرد و گفت: کاوش های باستان شناسی ما در “غار گلیمگوش” نیز که حدود ۱۴۰ متر عمق دارد نتایج جالبی در بر داشت، از جمله اینکه بقایای فرهنگی انسان هوموساپینس پیدا شد که حدود ۴۳ تا ۴۱ هزار سال پیش زندگی می کرده اند.

گوران خاطرنشان کرد: از آنجایی که تمام انسان های کنونی(بجز قاره آفریقا) حدود دو تا چهار درصد از ژنوم انسانهای نئاندرتال را دارند، این امر نشان می دهد که ممکن است زاگرس مرکزی در این رابطه خویشاوندی نیز نقشی ایفا کرده باشد.

وی با بیان اینکه در منطقه اورامانات نیز شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد نئاندرتال ها در این منطقه حضور داشته اند، افزود: اورامانات پتانسیل های زیادی برای حضور نئاندرتال ها دارد.

این باستان شناس پارینه سنگی عنوان کرد: منطقه اورامان در زاگرس دارای تنوع زیستی بالا در یک جغرافیای محدود بوده و این موضوع موجب غنای زیستی است و از این نظر این منطقه تا حدودی قابل مقایسه با نوار شمالی کوهستان البرز است.

حیدری گوران همچنین اضافه کرد: آناتومی انسان های نئاندرتال بگونه ای بوده که نمی توانستند مانند انسان های امروزی در مسافت طولانی پیاده روی کنند، با این حال به واسطه اینکه فیزیک بسیار قوی داشته اند، توانایی حرکت در جغرافیای کوهستانی و پرشیب را به راحتی داشته اند. از این روی شرایط جغرافیایی اورامانات نیز منطقه ای مناسب برای این زیر گونه محسوب می شود.

این باستان شناس اظهار امیدواری کرد که در آینده با کاوش های علمی باستان شناسان بتوانند شواهد محکم تری از حضور این انسان ها در اورامانات را هم کشف کنند.