اگرچه بارها مسئولین، کشاورزان را از اجاره زمین‌هایشان برحذر داشته و آخرین بار هم آبان امسال استاندار وقت عنوان کرد که کشاورزان استان حق اجاره دادن زمین‌های کشاورزی خود به کشاورزان دیگر استانها را ندارند، اما گویا در بر همان پاشنه می‌چرخد و کشاورزانی هستند که در قبال اجاره‌های ۸۰ تا ۱۰۰ میلیونی حاضرند اراضی‌شان را اجاره دهند. بدون اینکه به عواقب آن و زیانی که در آینده متوجهشان خواهد شد، توجهی کنند.

برای یافتن دلایل اجاره اراضی کشاورزی از سوی کشاورزان بومی استان به کشاورزان مهاجر، اینکه کشاورزان مهاجر چه می‌کنند که سودهای بیشتری عایدشان می‌شود و اینکه چگونه می‌توان کشاورزان استان را از این کار برحذر داشت، با دکتر علی بهشتی‌آل‌آقا رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه به گفت و گو نشستیم.

این استاد دانشگاه، با اشاره به پایین بودن درآمد کشاورزان استان، گفت: کشاورزان استان کرمانشاه عمدتا دیم‌کار هستند و سالانه حدود ۷۰۰ هزار هکتار از اراضی استان زیر کشت دیم می‌رود و تنها حدود ۲۰۰ هزار هکتار کشت آبی در استان داریم.

بهشتی آل آقا با بیان اینکه کشاورزان دیم کار استان عمدتا با کشت گندم و جو مانوس شده‌اند، افزود: کشاورزان استان حبوباتی مثل نخود و عدس هم می‌کارند و از حدود ۲۰ سال پیش هم کشت ذرت در استان متداول شده که کشاورزان استان در زمینه کشت این محصول عملکرد خوبی داشته و در عین حال در کشت چغندر هم عملکرد قابل قبولی دارند.

وی با بیان اینکه امروزه اقبال به کشت‌های متراکم مثل سیب زمینی که سود بالایی دارد مورد توجه کشاورزان قرار گرفته، گفت: نکته جالب قضیه این است که کشاورزان استان کرمانشاه وقتی خودشان سیب زمینی می‌کارند، درآمد آنها به هیچ عنوان به پای درآمد کشاورزان غیر بومی نمی‌رسد. سود کشاورزان مهاجر به اندازه‌ای است که حاضرند برای اجاره هر هکتار زمین برای کشت سیب زمینی تا ۱۰۰ میلیون تومان هم اجاره بدهند.

بهشتی آل آقا با اشاره به کاربلدی کشاورزان همدانی و اصفهانی در زمینه کشت سیب زمینی، گفت: آنها نحوه کاشت، داشت و برداشت اصولی سیب‌زمینی را بلدند و همین سبب تفاوت درآمد آنان با کشاورزان بومی ما شده است.

وی با بیان اینکه استان کرمانشاه نیروی کار حرفه‌ای در بخش کشاورزی ندارد، ادامه داد: مشکل اصلی کار، نابلدی کشاورزان بومی است، چون کشاورزان بومی استان فوت و فن کشت‌های متراکمی مثل سیب زمینی را نمی‌دانند.

وی ادامه داد: باید نسل جوان را آموزش داده و کم کم آنها را به سمت بهره وری و درآمدزایی بیشتر سوق دهیم که البته این کار زمان‌بر است و در کوتاه مدت شدنی نیست.

این استاد دانشگاه در خصوص اینکه گفته می‌شود تولید بالای کشاورزان مهاجر به دلیل استفاده بیشتر از سم و کود است که به اراضی زراعی استان آسیب می‌زند نیز گفت: بعید می‌دانم کشاورزان غیربومی از سم و کود بیشتری در مقایسه با کشاورزان بومی در مزارع کشاورزی استفاده کنند، واقعیت این است که بهره وری کشاورزان ما پایین است و در عین حال که به اندازه کشاورزان مهاجر از سم و کود و آب استفاده می‌کنند، اما تولید پایینی دارند.

وی با بیان اینکه بخش کشاورزی راه اصلی برون رفت استان از بیکاری است، گفت: به عنوان یک متخصص حوزه کشاورزی معتقدم با توجه به ظرفیت‌های زیاد استان کرمانشاه در بخش کشاورزی اگر این بخش در استان فعال شود، بخش زیادی از معضل بیکاری استان از بین خواهد رفت، اما با آمدن کشاورزان غیربومی به استان فرصت‌های اشتغال افراد بومی کاهش می‌یابد.

وی با تاکید بر اینکه با آمدن کشاورزان مهاجر، اشتغالزایی بخش کشاورزی استان کاهش چشمگیری خواهد داشت، عنوان کرد: معتقدم تنها راهکار مقابله با ورود کشاورزان مهاجر این است که کشاورزان بومی را آموزش داده و مهارتهای آنها را بالا ببریم تا خودشان نیز به عملکردهای بالا و در نهایت درآمد بالا برسند.

وی با بیان اینکه برخورد دستوری با کشاورزان مهاجر جواب نمی‌دهد، گفت: باید کاری کنیم که با آموزش و مهارت‌افزایی، کشاورزان بومی به اندازه‌ای توانمند شوند که بتوانند عملکردی مشابه کشاورزان مهاجر داشته باشند، در اینصورت کشاورزان بومی به هیچ قیمتی حاضر نخواهند شد اراضی خود را به کشاورزان مهاجر اجاره بدهند.

بهشتی‌آل‌آقا با بیان اینکه با زور سرنیزه نمی‌توان کشاورزان مهاجر را بیرون کرد، اظهار داشت: باید به حدی کشاورزان بومی را توانمند کنیم که خودشان به درآمدهای بالا برسند. به واقع باید با برنامه‌ریزی برای بالا بردن درآمد کشاورزان بومی، کشاورزان مهاجر را از استان بیرون کنیم.

وی پایین بودن سرمایه کشاورزان بومی را یکی دیگر از دلایل اجاره دادن اراضی به کشاورزان مهاجر دانست و گفت: کشاورزان بومی استان کرمانشاه نقدینگی ندارند و وقتی با اجاره دادن اراضی کشاورزی خود به کشاورزان غیربومی مبلغ اجاره بها را در فصل کاشت دریافت کرده و بجای اینکه نیاز به ۴۰۰، ۵۰۰ میلیون تومان پول برای خرید نهاده‌ها و… داشته باشند، بیشتر از این مبلغ اول سال زراعی از سوی کشاورزان مهاجر به حسابشان واریز می‌شود، طبیعی است که تمایل داشته باشند اراضی‌شان را اجاره دهند.